Europa Kujawsko-Pomorskie Podróże Polska

Chełmno – co warto zobaczyć w Mieście Zakochanych?

14 lipca 2020

Miasto godne polecenia! 

Kiedy okazało się, że nasza wycieczka na Szlak Orlich Gniazd legła w gruzach z powodu załamania pogody, szybko zaczęliśmy szukać alternatywy. Okazało się, że w kujawsko-pomorskim miał być całkiem sympatyczny, słoneczny i ciepły weekend. Niewiele się zastanawiając obraliśmy za nasz cel Toruń i Bydgoszcz, ale co dalej? Mieliśmy aż 3 dni do dyspozycji, więc fajnie byłoby je w pełni wykorzystać. Wówczas wpadliśmy na pomysł, żeby zrealizować wycieczkę 5 miast na zakolu Wisły. Wśród nich znajduje się Chełmno, o którym słyszeliśmy nawet od naszych znajomych. Nie trzeba było nas przekonywać do przyjazdu w te rejony. Od razu wiedzieliśmy, że mamy do czynienia z wciąż mało znaną perełką. Już sama historia miasta powinna zachęcić Was do przyjazdu, ale jeśli ona nie wystarcza to pozwólcie, że Wam pokaże: Chełmno – co warto zobaczyć?

Kilka spraw organizacyjnych!

Jak już wspomniałam, Chełmno odwiedziliśmy w ramach naszej wycieczki po kujawsko-pomorskim. Do miasta przyjechaliśmy samochodem prosto z Bydgoszczy i zaparkowaliśmy przy darmowym parkingu pod Kościołem Rzymskokatolickim pw. Wniebowzięcia NMP. Nie mieliśmy noclegu w Chełmnie, gdyż zdecydowaliśmy się przenocować w Grudziądzu, który był naszym kolejnym przystankiem. Wycieczkę zrealizowaliśmy na przełomie maja i czerwca. W związku z koronawirusem większość chełmińskich atrakcji była zamknięta, dlatego pozostało nam zobaczyć je jedynie z zewnątrz. 

Dlaczego warto znać Chełmno? Oto historia miasta!

Chełmno to najstarsze miasto na północy Polski. Potwierdzeniem tego jest już sama nazwa miasta.

Nazwa miasta Chełmno jest bardzo stara i ma charakter topograficzny – pochodzi od słowa chełm, oznaczającego „wzgórze”. Chełmno – to dosłownie osada na wzgórzu. Najstarszy zapis to Chołmien. Od tej nazwy powstały niemieckie nazwy Colmen, a potem Culm

Już w 1232 roku Chełmno otrzymało prawa miejskie, na podstawie których lokowano jeszcze 225 polskich miast, w tym Warszawę, Gdańsk i Malbork, oraz 1364 wsie i osady (Prawo Chełmińskie). Jednak o znaczeniu miasta w średniowiecznej Polsce świadczy zupełnie inna kwestia. Pierwotnie gród chełmiński znajdował się na górze św. Wawrzyńca w obecnej wsi Kałdus. W XI wieku Piastowie wznieśli tam obronny gród wyznaczający prawdopodobnie północny punkt ówczesnej granicy ich państwa. Rozpoczęto tam nawet budowę bazyliki romańskiej w XI wieku, ale jej nie do kończono. Fakt ten potwierdza jednak duże znaczenie Chełmna w państwie piastów. Zanim jednak Chełmno trafiło do obecnej lokalizacji, leżało jeszcze na terenie dzisiejszej wsi Starogród, gdzie Krzyżacy zbudowali zamek, który miał być stolicą ich państwa zanim padło na Malbork. Warto też odnotować, że Chełmno podobnie jak Toruń wstąpiło do Hanzy, jednak nie zyskało tak dużego znaczenia jak stolica Piernika.

Na co warto zwrócić uwagę? 🙂

Chełmno słynie też z prawie nienaruszonego średniowiecznego układu urbanistycznego oraz z prawie całego obwodu murów miejskich. Przedstawione w poniższym zestawieniu zabytki znajdują się natomiast na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

Chełmno – co warto zobaczyć? Ratusz! No i Rynek Miejski też 😉

Ratusz w Chełmnie to jeden z najpiękniejszych ratuszy w Polsce jakie do tej pory widziałam. Przepiękna renesansowa perełka jest także jednym z najważniejszych zabytków tego typu w Polsce. Choć zdaje się trochę nie pasować do pozostałej, gotyckiej zabudowy miasta, ale dzięki temu znacząco też wyróżnia się na jej tle. Nie oznacza to jednak, że obiekt powstał w późniejszym okresie, bo jego historia sięga już XIII wieku, kiedy to wzniesiono go w stylu gotyckim. Dopiero rozbudowa w latach 1567-1572 nadała mu obecnego charakteru. Obecnie mieści się w nim Muzeum Ziemi Chełmińskiej.

Chełmno – co warto zobaczyć? Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Fara)

Tuż obok rynku znajduje się monumentalny kościół zbudowany prawdopodobnie w latach 1280-1320. Obiekt jest najokazalszym spośród siedmiu istniejących obecnie kościołów Chełmna i niewątpliwie jedną z najpiękniejszych budowli wczesnogotyckich w Polsce. Jest także miejscem spoczynku relikwii św. Walentego – patrona zakochanych. Stąd też Chełmno chce być znane w Polsce jako „miasto zakochanych”.

Po wejściu do środka uwagę przykuwa zwisająca na środku głowa jelenia. Nie bójcie się, to tylko świecznik! 🙂 Podobno ów Jeleń potrafi przewidywać pogodę: Gdy jest ciepło i słonecznie, głowa jelenia patrzy na ołtarz, gdy zbiera się na wiatr i deszcz – jeleń zwraca się ku wejściu do kościoła. Ile w tym prawdy – nie wiem! Podczas naszego pobytu głowa zwrócona była w stronę wejścia, choć było ciepło, słonecznie, ale też wiał silny wiatr! 🙂

Dla zwiedzających dostępna jest także wieża kościoła, którą warto zdobyć dla pięknych widoków. Niestety my trafiliśmy na zamknięte drzwi z wiadomo jakiego powodu… ;(

Chełmno – co warto zobaczyć? Basztę prochową i mury miejskie!

Od razu uprzedzam: Nasz spacer po Chełmnie był dość chaotyczny, więc będziemy się trochę kręcić w kółko. Nie traktujcie zatem tej listy jako wyznacznika kolejności odwiedzania miejsc podczas spaceru po Chełmnie! 😛 

Przemieszczamy się teraz ulicą 22 stycznia, na której znaleźliśmy super mural! W mieście jest ich całkiem sporo więc miejcie oczy szeroko otwarte, bo są naprawdę super!

Wracając jednak do tematu, którym są mury miejskie, to muszę Wam powiedzieć, że Chełmno w tej kwestii jest ewenementem nie tylko w skali polskiej, ale nawet europejskiej. Chełmińskie mury liczą sobie aż 1700 metrów długości! Dla porównania w Krakowie w pełni zachowanym fragmentem murów obronnych jest tzw. odcinek floriański składający się z bramy Floriańskiej i trzech baszt: Ciesielskiej, Stolarskiej, Pasamoników, oraz łączącego je muru o długości tylko 170 metrów. Z kolei w chełmińskich murach zachowało się aż 17 baszt, ale niestety podczas naszego pobytu wszystkie były zamknięte… Jeśli będziecie mieć więcej szczęścia, to być może uda Wam się zobaczyć niewielką wystawę w Baszcie Prochowej.

Chełmno – co warto zobaczyć? Gotycki kościół św. Marcina!

Skoro już jesteście w tych rejonach to warto podejść teraz do pobliskiego kościoła św. Marcina. To najmniejszy z sześciu, zachowanych gotyckich kościołów Chełmna, dlatego też czasem nazywany jest kaplicą. Podczas prac renowacyjnych odtworzono m.in. gotycki portal zachodni. Niestety, tutaj także pocałowaliśmy klamkę… 

Chełmno – co warto zobaczyć? Kościół św. Ducha!

Jeśli będziecie kontynuować spacer wzdłuż murów miejskich, to na pewno dotrzecie do kościoła św. Ducha. To kolejny bardzo stary obiekt na szlaku gotyckim. Co ciekawe, przez sześć pierwszych wieków swego istnienia, był kościołem szpitalnym. Służył przede wszystkim podopiecznym przylegającego od strony południowej szpitala. Oba budynki stanowiły integralny kompleks. Pierwsza wzmianka o tym miejscu pochodzi już z 1311 roku, ale uczeni sądzą, że obiekt jest znacznie starszy.

Podczas naszej wizyty drzwi tego kościoła także były zamknięte. Szkoda, bo w trakcie prac remontowych odsłonięto tu ciekawe malowidła ścienne. Inną ciekawostką jest fakt, że począwszy od XVII w. kościół stał się miejscem kultu św. Walentego, patrona nieuleczalnie chorych. Z czasem ten kult przeniesiono do pobliskiej Fary.

Chełmno – co warto zobaczyć? Klasztor Szarytek!

Wracamy z powrotem w stronę centrum miasta. Naszym kolejnym celem jest Klasztor Szarytek, od niedawna udostępniony także turystom. Ponownie musimy zadowolić się murami zewnętrznymi, gdyż pomimo użycia dzwonka, nikt zszedł by odtworzyć drzwi. Może Wy będziecie mieć więcej szczęścia? 🙂

Początkowo klasztor należał do cysterek, które osiedliły się tutaj już w 1266 roku. Następnie przejęły go Benedyktynki, a w XIX zamieszkały tu szarytki – Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia Wincentego a’ Paulo. Jest to obecnie największe zgromadzenie na świecie, którego celem jest pomaganie chorym i słabym m.in. przez prowadzenie szpitali, pielęgnowanie chorych w ich domach oraz działalność charytatywną.

Chełmno – co warto zobaczyć? Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła!

Ostatnim gotyckim punktem na naszej trasie jest XIII wieczny Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Jego fasada dominuje nad ulicą Dominikańską, przy której znajduje się też klasztor Szarytek. Jest to dawny kościół dominikański, który z zewnątrz reprezentuje styl gotycki, ale jego wnętrze jest w stylu barokowym. Jak się domyślacie, tutaj także nie udało nam się wejść środka…

Spacerując ulicą Dominikańską warto też zwrócić uwagę na zabytkową Wieże Ciśnień! 

Chełmno – co warto zobaczyć? Nowe Planty!

Jeśli zmęczyły Was „miastowe” 😉 klimaty, to krótki odpoczynek na plantach będzie jak znalazł! Ten mocno zalesiony park znajduje się we wschodniej części miasta i jest prawdziwą oazą spokoju. Dodatkowo umieszczono tu sporo fajnych instalacji tj. ławeczka zakochanych, fontanna czy kwiatowe serduszka. Jedyne co, to zabrakło nam kwiatowych dywanów, których zdjęcia widzieliśmy w Internecie. Zastanawia nas tylko, czy były one w związku z jakąś specjalną okazją czy to znowu koronawirus pokrzyżował plany ogrodników.

Na plantach znajduje się też miejsce oznaczone jako punkt widokowy, z którego to niby widać przepływającą Wisłę i sąsiednie Świecie. Udało nam się dotrzeć do tego miejsca, ale oprócz drzew niewiele udało się zobaczyć… 😀

Istotnym elementem plant jest też Brama Grudziądzka. W średniowieczu pełniła funkcję bramy wjazdowej i posiadała nawet most zwodzony!

BONUS: Zamek w Świeciu

Korzystając jeszcze z długiego dnia, zawitaliśmy do XIV wiecznego Zamku w Świeciu, który znajduje się dokładnie po drugiej strony Wisły. Uznałam, że nie będę opisywać tego miejsca w osobnym poście, gdyż zamek także był jeszcze zamknięty z powodu Koronawirusa. Może jeszcze kiedyś dane nam będzie poznać lepiej ten zamek!

To już wszystko co udało nam się zobaczyć. Szkoda, że niemal wszystkie atrakcje Chełmna były zamknięte, ale nawet sam spacer był czystą przyjemnością! Może jeszcze kiedyś zawitamy w te rejony w bardziej przyjaznych czasach! 🙂

W ramach wycieczki 5 miast na zakolu Wisły, odwiedziliśmy jeszcze:

Toruń

Bydgoszcz

Grudziądz

Podobał Ci się wpis? Chcesz nas docenić? Zostaw serduszko/komentarz pod postem lub polub nas na Facebooku albo zaobserwuj na Instagramie. Ciebie nic nie kosztuje, a nas do dalszej pracy motywuje! 

6 komentarzy

  • Odpowiedz Historian's Journeys 15 lipca 2020 at 18:33

    Ale pięknie! Kocham te Twoje fotki 😀

  • Odpowiedz Voyaga 20 lipca 2020 at 19:34

    Ale czad! To zdjęcie główne- sztos! Dzięki za inspirację na podróż 🙂

  • Odpowiedz Kasia 29 sierpnia 2020 at 08:39

    Super jestem z Grudziądza kocham moje piękne miasto ❤️

  • Zostaw komentarz